Houd mij op de hoogte van updates
In 2014 overleed mijn ome Henk.
Hij was de gangmaker op familiefeesten. Wilde hij iets vertellen, dan maakte hij er gelijk een ‘onemanshow’ van. Een performance met handen- en voetenwerk, sterk overdreven gezichtsuitdrukkingen, zelfbedachte woorden en goed getimede spanningsmomenten. Er moet een cabaretier aan hem verloren zijn gegaan toen hij besloot een autorijschool te beginnen.
Denk ik aan mijn ome Henk, dan denk ik aan een auto met een naam als een liedje: de Sunny van Datsun. Er waren er altijd een paar — omgebouwd tot leswagen — naast elkaar in de garage achter zijn huis te vinden. Niet van die ‘phoney’ sportcoupeetjes die later als tweedehandsjes werden gepimpt tot rijdende stereo-installaties, maar pretentieloze koekblikjes die met wat strepen en stickers omgetoverd hadden kunnen worden tot blitse sportkarretjes.
Datsun Sunny 1200
Mijn oom deed de portieren van die Datsuns nooit op slot waardoor mijn neefje en ik in het weekend — als die leswagens stonden na te puffen van hun doordeweekse pak rammel — aan alle knopjes en hendeltjes konden trekken. Ieder in onze eigen Datsun Sunny haalden we elkaar dan zogenaamd over en weer in. Hele reizen naar het Lago Maggiore via de Linksrheinische Autobahn werden daar in die garage nagespeeld.
Datsun Fever: 120Y
In dat beeld loopt mijn ome Henk nog rond met bakkebaarden, wijde pijpen en een brede stropdas. Want in de wereld van Datsun is alles op en top jaren zeventig. Hoe kan het ook anders: de merknaam werd hier pas in 1966 geïntroduceerd, floreerde in de jaren zeventig en stierf halverwege de jaren tachtig — samen met de disco van Boney M — een stille dood toen het merk verder ging als Nissan. Wat volgde was een kleurloos, inwisselbaar tijdperk.
Toch blijken ze bij Nissan de ‘groove’ nog ‘in the heart’ te hebben. De Japanners hebben zichzelf vorig jaar overtroffen met een nieuw opwindend studiemodel waarin de ‘soul’ van Datsun terugkeert.
Nissan idX (2013)
Het model, de idX Freeflow, roept drie auto’s uit Nissans verleden in herinnering: de superzeldzame Silvia uit 1965, de agressieve Skyline GT-R uit 1969 en de vierkante Bluebird 510 uit 1968 (zie hiernaast). Allemaal auto’s met prachtige rechte lijnen. Opmerkelijk, want retro-studies werden tot nu toe uitsluitend gebaseerd op ronde knuffelbare modellen uit de jaren vijftig of eerder, zoals de Fiat 500 en de kever. Hopelijk krijgen nu dan ook de strakke lijnen navolging.
Van de idX werd ook gelijk maar een sportversie gebouwd, de Nismo (afkorting van Nissan Motorsport) in de kleurstelling en bestickering die we van sportieve Datsuns gewend zijn.
Dit is Datsun. Publiciteitsfoto met een knipoog naar het verleden.
Maar dat is nog niet alles. Nissan heeft zelfs de naam Datsun weer nieuw leven ingeblazen, speciaal voor auto’s die net zo slecht uit botsproeven komen als in de jaren zeventig...
Kortom, oude tijden herleven.
Jammer dat we mijn ome Henk er niet mee terug krijgen.
n
Datsun heette oorspronkelijk Datson, wat uitgelegd moest worden als ‘Son of DAT’. Daarmee werden heel toepasselijk kleine modellen van het Japanse automerk DAT aangeduid. Leuk bedacht, maar in het Japans betekent het woord ‘son’ iets heel anders: verlies. En inderdaad, winst werd er niet gemaakt bij Datson en men raakte het merk uiteindelijk kwijt aan Nissan in 1937.
Vervolgens veranderde Nissan heel simpel het woordje Son in Sun en er braken zonnige tijden aan voor het automerk. Vanaf dat moment zou ineens alles in de communicatie bij Datsun om de zon draaien. Zoals de modelnaam Sunny of het logo waarin de cirkel uit de Japanse vlag terugkomt. Die moest natuurlijk wel rood zijn en daarom werd er voor tijdschriftadvertenties die bedoeld waren in één kleur (zwart) speciaal een extra drukgang rood meegedraaid. There's always The Sun. Zelfs nadat Datsun verder ging als Nissan.
Sunny is in 1966 een uitermate succesvol woordje gebleken. Als Datsun, maar ook als liedje van Bobby Hebb. Hij schreef de tekst daarvan drie jaar eerder naar aanleiding van een gebeurtenis op 23 november 1963. Terwijl de wereld op die dag treurde om de moord op John F. Kennedy, verloor Hebb zijn oudere broer Harold tijdens een steekpartij. Een dag later besloot hij, al schrijvend, de zonnige kant van het leven te blijven zien. Over succes hoefde hij daarna in ieder geval niet te klagen. Sunny werd een van de meest gecoverde liedjes aller tijden. De videoclip van de versie van Boney M — precies 10 jaar later — had (met die rode centraal geplaatste cirkel) zo gebruikt kunnen worden als promo voor de Datsun Sunny.
Hoe kwam de Nieuwzeelandse band The Datsuns — die een bepaalde vorm van hardrock speelt waar vooral mensen van schijnen te houden die doorgaans niet van hardrock houden — aan hun bandnaam? Ze begonnen ooit als Trinket. Dat bleek geen gelukkige keuze want in die begindagen (1996) moest de band het in eigen land tijdens competities geregeld opnemen tegen een andere band met dezelfde naam. Zo ontstond er na afloop een ongewenst soort win-win situatie. Besloten werd daarom om een originelere naam te zoeken. Bladerend in een oude National Geographic stuitte een van de groepsleden op een coole auto-advertentie. Bovenaan de advertentie viel zijn oog op ‘The Datsuns’.
De eerste Silvia was een soort prototype. Van het model, dat werd ontworpen door de illustere Albrecht Graf von Goertz, werden slechts 544 exemplaren met de hand gebouwd. Ieder exemlaar is uniek.
Toen moederbedrijf Nissan in 1965 het publiek vroeg een naam te bedenken voor een nieuwe kleine Datsun, kwamen er maar liefst 8 miljoen inzendingen binnen. De naam Sunny zat er meer dan 3000 keer tussen. Het compacte autootje was losjes geïnpireerd op de Silvia. Er verscheen naast de sedan nog een besteluitvoering, een pick up en een stationcar. In Japan en Australië was bovendien korte tijd een Coupé te koop.
De Skyline werd geboren op de tekentafels van Shinichiro Sakurai, huisontwerper van het vergeten Japanse automerk Prince. Hij was bedoeld als opvolger van de Prince Skyline S57 (in Nederland mondjesmaat verkocht als PMC A-150) maar zou uiteindelijk gebouwd worden door Nissan, nadat het de Prince Motor Corporation in 1966 had ingelijfd. In 1969 verscheen de eerste GT-R uitvoering, een snelle versie met een 150 pk sterke 2 liter motor, afgeleid van een blok dat Prince had ontwikkeld voor de Japanse Grand Prix.
Een auto die bewees dat je zonder enige vorm van marktonderzoek een instant hit kon scoren. Reden: moderne Europese uitstraling, betrouwbare techniek en goede prestaties tegen een scherpe prijs. De 510 zorgde voor de doorbraak van Nissan in de VS, geholpen door de energiecrisis van de jaren zeventig waardoor Amerikanen op zoek moesten naar zuiniger (lees compactere) alternatieven. Hij werd er Five & Dime genoemd en stond er bekend als ‘poor man’s BMW’. Niet voor niets; het chassis was zo'n beetje gekopieerd van dat van de BMW 1600. En net als BMW bleek de 510 uitermate geschikt voor ombouw naar racer. Zozeer zelfs, dat hij niet was weg te slaan van de racetracks, mede waardoor hij zou uitgroeien tot een ware cult classic. De modernistische vormgeving was afkomstig van de 28-jarige beginneling Teruo Uchino die daarmee zijn voorganger — niemand minder dan Pininfarina — compleet wegvaagde.
